تعریف متره و برآورد
بهمنظور تخمین مقدار مصالح موردنیاز و برآورد هزینه انجام عملیات اجرایی با استفاده از نقشههای مصوب و دفترچه فهرستبها محاسبات انجام میشود که به آن متره و برآورد گفته میشود که عامل مهمی در تصمیمگیری اجرا و یا عدم اجرای هر پروژه عمرانی است.
در ابتدای هر پروژهای دو مسئله بسیار بااهمیت هست برای مجریان و کارفرمایان:
- مقدار مصالح موردنیاز در طول پروژه چقدر هست تا با توجه به برنامه زمانبندی نسبت به تهیه آنها یا سفارش مصالح اقدام نمایند.
- هزینه مالی پروژه در صورت اجراشدن به چه میزان خواهد بود.
در متره و برآورد دو هدف اساسی دنبال میشود :
الف) تعیین مقادیر مصالح مصرفی،نیروی انسانی با توجه به نوع تخصص،تعداد و ماشینآلات با توجه به نوع تعداد و مدت نیاز به آن در طول پروژه.
ب) تعیین قیمت ریالی یا ارزی پروژه که معمولاً در دو مرحله انجام میگردد 1- قبل از اجرای پروژه برای تعیین و پیشبینی بودجه جهت اجرا 2- در مرحله اجرای پروژه که معمولاً در قالب صورتوضعیت مطرح هست.
انواع متره
برای بدست آوردن مقادیر مصالح و نیروی انسانی در یک پروژه به دو طریق میتوان عمل نمود.
1) متره باز
2)متره بسته
متره باز
در متره باز مقادیر مصالح و نیروی انسانی لازم بهصورت تفکیکشده محاسبه میگردد بدین طریق که از روی نقشههای اجرائی یا کار ساختهشده محاسبه می نمائیام که مثلاً در کار چه مقدار شن،ماسه،سیمان… و همچنین چند روز نیروی انسانی و دستگاه ابزاری به چه تعداد و روز لازم هست این اطلاعات در جداول مربوطه وارد و با جمع این مقادیر مقدار کل مصالح و نیروی انسانی محاسبه میگردد.
*** متره برآورد کردن میزان نیروی انسانی و ماشینآلات مبنای تئوری و محاسبه خاصی نداشته بلکه فقط از روی تجربه در کارگاهی مختلف محاسبه و مورداستفاده قرار میگیرد.
متره بسته
متره بسته مقادیر بصورت مجموعه ای که از طرف یک دستگاه ذیصلاح مشخص و ارائه میگردد محاسبه میشود و در جداول مربوطه وارد میگردد.در ایران این مجموعهها بهوسیله سازمان مدیریت برنامهریزی در دفترچههایی به نام فهرستبها در اختیار گذاشته میشود.این دفترچهها بهای اجرای کامل مشخصشده است در این طریقه با توجه به واحدهای لازم نسبت به نوع مصالح و نیروی انسانی بهکاررفته در فهرستبها مقادیر از روی نقشههای اجرایی یا کار ساختهشده استخراج و در جداول مربوطه وارد نموده بدین ترتیب مقادیر مصالح و نیروی انسانی بهصورت متره بسته به دست خواهد آمد.
جمع بندی
مترور بر اساس نقشههای اجرایی در ردیفهای جدول ریز متره شرح عملیات،تعداد مشابه،طول،عرض،ارتفاع و یا وزن واحد کار و طول،سطح،حجم و یا وزن کل آنرا درج میکند که پس از تائید نمایندگان پیمانکار و کارفرما این جدول قابل استناد خواهد بود.حاصل محاسبات هر ردیف در قسمت جزئی نوشته میشود.
جهت مرتب کردن مقادیر برای استفاده در خلاصه متره،ردیفهای هر موضوع را باهم جمع کرده و در قسمت کلی آن موضوع نوشته میشود.
جدول شماره 1 : جدول ریز متره
2-خلاصه متر
برگه برآورد مالی
