قرادادهای احداث،بهره برداری و انتقال (BOT)
اصطلاح BOT اولین بار در دهه ۱۹۸۰ میلادی و هنگامی که دولت وقت ترکیه اعطای امتیاز چند نیروگاه را به مناقصه گذاشت، رایج گردید. این قرار داد معمولاً بین دولتها و سازمانهای متولی اقتصاد از یک طرف و شرکتهای بخش خصوصی از طرف دیگر منعقد میگردد.
در این نوع قرارداد، شرکت بخش خصوصی متعهد میشود که سرمایهگذاری لازم برای انجام یک پروژه (معمولاً بزرگ و زیرساختی) را انجام داده، سپس به مدت محدودی از آن در عوض سرمایهگذاری انجام داده بهرهبرداری نماید، و در نهایت آن را به شکل کامل و فعال به طرف مقابل (معمولاً دولت) تحویل دهد.
در مجموع قرار داد احداث،بهره برداری و انتقال (BOT) قرار دادی است که در طی آن طرحی / پروژه ای با مجوز دولت و از طرف یک دستگاه دولتی به یک شرکت خصوصی برای ساخت (B=build) و بهره برداری (O=operation) داده می شود و پس از انقضاء دوره قرار داد این طرح بصورت مجانی به شرکت دولتی کشور میزبان (T=transfer) خواهد شد.
مراحل اصلی پروژه
دولت با توجه به کمبود بودجه ای که در چند سال اخیر با آن مواجه می باشد اقدام به تعریف نمودن پروژه هایی در قالب قرار داد های Bot نموده است که بیشتر در صنعت نفت گاز، آب و فاضلاب، نیرو گاه های برق، …. می باشد.
ساختار تشکيلاتی پروژه و متعهدين اصلی
الف. مراحل زمانی پروژه
مرحله اول: مرحله آماده سازی پروژه و انتخاب سرمايه گذار.
مرحله دوم: مرحله تدوين و نهائی کردن اعتبار.
مرحله سوم: ساخت پروژه و آماده سازی آن جهت راه اندازی.
مرحله چهارم: راه اندازی و نگهداری پروژه.
مرحله پنجم: پايان مجوز و پروانه يا تعهدنامه و انتقال دارائی ها به دولت.
ب. چهارچوب قراردادی پروژه
توافقنامه های اصلی لازم جهت تأمين اعتبار، طراحی، ساخت و راه اندازی پروژه
توافقنامه سهامداران
توافقنامه مجوز يا تعهدنامه ميان مرجع ذيربط اداری و شرکت پروژه
توافقنامه ضمانت دولتی
توافقنامه های تأمين اعتبار
توافقنامه های مستقيمی که مؤسسات سرمايه گذار با متعاهدين اصلی پروژه منعقد مي کنند
توافقنامه پيمانکاری
توافقنامه خريد خدمات حاصل از پروژه
توافقنامه تأمين سوخت
توافقنامه راه اندازی و نگهداری