واژه ژئوسنتتیک از دو بخش “ژئو (Geo)” و “سنتتیک (Synthetic)” ساخته شده است که بخش Geo به معنای چیزی که مربوط به زمین باشد و Synthetic به مفهوم ساخته دست انسان می باشد. در واقع ژئوسنتتیک ها مصنوعات ساخته دست انسان می باشند که جهت کاربرد در زمین و خاک به منظور تغییری در مشخصه های مکانیکی مورد نظر به کار برده می شود.
در واقع می توان گفت ژئوسنتتیک ها محصولاتی هستند که عموما جهت رفع ضعف و مشکلات ژئوتکنیک به کار می روند و در واقع منجر به بهبود خواص مکانیکی و تثبیت خاک می شوند. به عنوان مثال در خاکریزهای مسلح متکی بر شمع می توان از ژئوسنتتیک ها جهت تثبیت و مسلح نمودن خاک استفاده نمود.
انواع ژئوسنتتیک ها عبارت اند از :ژئوتکستایل (از انواع بافته شده و بافته نشده یا مرکب)، ژئوگریدها ،ژئونت ها ، ژئوممبران ها و محصولاتی وابسته مانند حصیر کنترل فرسایش و پشته هاي مصنوعی.
البته در هر یک از انواع فوق طبقه بندی های متنوعی وجود دارد و این انواع تقسیم بندی اولیه می توانند به گونه های مختلفی با یکدیگر ترکیب هم شوند و مصالح مرکب زمین ساختی ارتقا یافته ای را پدید آورند. در بعضی موارد مصالح فوق می توانند به شکل گابیون یا کیسه هایی با اشکال مختلف نیز در آیند.ژئوسنتتیک ها پنج کاربرد پایه ای ژئوتکنیکی را دارا هستند:
– جداکنندگی
– فیلتر کردن
– عبور دادن
– تقویت کردن
– محافظت کردن
ژئوتکستایل:
مرسوم ترین ژئوسنتتیک هاي استفاده شده در مهندسی هیدرولیک، ژئوتکستایل ها هستند. ژئوتکستایل ها، منسوج هایی متخلخل،مسطح و مصنوعی هستند که به صورت بافته شده، بافته نشده، یا مرکب ساخته می شوند . عموما آنها به صورت رول هاي ضخیم با عرض تا 9 متر و طول تا 200 متر از مواد پلیمری (پلی پروپیلن، پلی اتیلن، پلی آمید و …) تهیه و به سایت حمل شده که براي محافظت در برابر نور خورشید در حین انبارداري و پیش از استفاده، به وسیله ي روکش پلاستیکی ضد نور پوشانده می شوند.
از ژئوتکستتایل های به طور کلی برای حفاظت از سواحل جهت جلوگیری از شستگی، حفاظت از زمین ها و خاکریز ها در مقابل عوامل فرسایشی، حفاظت و افزایش قدرت باربری روسازی راه (آسفالت) و بالاست راه آهن و بسیاری از موارد دیگر استفاده می شود.
ژئوگرید ها:
ژئوگرید ها صفحاتی مشبک توری هستند که برای مسلح نمودن و بهبود پارامترهای مکانیکی خاک استفاده می شوند، ژئوگرید ها درگیری بیشتری نسبت به ژئوتکستایل ها با خاک ایجاد می نمایند که منجر به افزایش مقاومت بیشتری می شود. این محصول بیشتر در مسلح سازی خاک پشت دیوارهای حائل و خاکریزها و افزایش مقاومت بستر راه سازی کاربرد دارد.
ژئوممبران:
ژئوممبران ها صفحاتی پلیمری پیوسته بدون بافت و سوراخ هستند که به منظور ایجاد عایق و جلوگیری از عبور و نشت سیالات مورد استفاده قرار می گیرند. ژئوممبران ها ورقی معمولا از جنس پلی اتیلن و … هستند که از آن ها جهت ساخت دریاچه های مصنوعی، استخر پرورش آبزیان، آبگیرهای مصنوعی و …. مورد استفاده قرار می گیرند. جهت افزایش عمر ژئوممبران ها در مقابل تنش ها و فشارهای خارجی معمولا از ژئوتکستایل نیز همراه با ژئوممبران استفاده می شود.
ژئونت:
ژئونت ها صفحاتی هستند با حفره هایی با اندازه های متفاوت که با توجه به اندازه ذرات خاک به منظور تثبیت سطح خاک و جلوگیری از فرسایش آن با زهکشی مناسبت تر استفاده می شوند. در واقع ژئونت ها جهت زهکشی شیروانی ها، دیوارهای حائل، خاکریز ها و … مورد استفاده قرار می گیرند.
